21 december 2023

In het rijtje typisch winter is het Zwanenmeer zo’n ballet dat je een keer moet meemaken. De betovering van een podium vol tere zwaantjes, hagelwitte tutu’s, diepmenselijk drama en de ontroerende muziek van Tsjaikovski verliest zijn kracht op een of andere manier nooit.

Sandra van Maanen – de Gelderlander

Een veilige keuze voor dansgezelschappen zou je zeggen. Toch kies Introdans een minder voor de hand liggende uitvoering. In samenwerking met de Belgische topchoreograaf Stijn Celis is de klassieker omgetoverd tot een echte familievoorstelling. Spanning zit ‘m niet in versimpeling van het verhaal maar in de uitvoering. Swan Lake is een frisse, moderne versie van het ‘ballet der balletten’. Met een krachtige, expressieve dansstijl, genoeg drama, poëzie en een flinke dosis fantasie belooft het een nogal andere voorstelling te worden dan het origineel.

Opblaasbare decors

Het volledige Introdanstableau maakt zijn opwachting en deze nieuwste bewerking kreeg bovendien humor en vaart mee. Opgeteld bij enorme opblaasbare decors, de mooiste kostuums, een interactief voorprogramma en zelfs een meet & greet na afloop moet het voor publiek een onvergetelijke ervaring worden, ook voor wie nog nooit naar ballet ging.

In de foyer van Schouwburg Hengelo krijgt het publiek voorafgaand aan de voorstelling een voorproefje op het verhaal dat ze gaat zien in het interactieve Experium. Alle zintuigen worden daarbij geprikkeld. Toch is deze prelude meer dan een smaakmaker. “Doordat je de personages al een beetje leert kennen wordt de verhaallijn toegankelijker en daardoor nog mooier”, belooft Roel Voorintholt, artistiek directeur van Introdans. “was vorig jaar de eerste familievoorstelling die we in deze sandwichformule aanboden. Het werkte! Dat concept trekken we nu door met.”

Een theatrale en moderne bewerking van klassiekers wordt gewaardeerd – Roel Voorintholt, artistiek directeur Introdans

Een familievoorstelling in een kek jasje met nogal wat extra’s zal voor jong publiek een indrukwekkende kennismaking met danstheater opleveren maar trouwe fans van dans zullen na afloop waarschijnlijk net zo onder de indruk zijn. Want ook dat lietzien. Met deze familievoorstelling trok Introdans volle zalen en incasseerde het lovende recensies. Volgens Voorintholt is dat hét bewijs dat een theatrale en moderne bewerking van klassiekers gewaardeerd wordt. En ook dat er ruimte is voor die zo door hem gewenste nieuwe wintertraditie; een dansvoorstelling voor de hele familie.

Géén tuttenbellenballet

Het Zwanenmeer, voor het eerst te zien in 1877 in het Bolsjoi Theater in Moskou, werd door choreograaf Stijn Celis al eens bewerkt voor het Bern Ballet en Ballett Theater Basel. Met zijn verhaal, zijn choreografie en kostuums die hiervoor speciaal werden gemaakt gaan de Introdansers dit keer een stap verder. “Zonder spitzen, het wordt géén tuttebellenballet. Tutu’s zitten er wel in. Die konden we, net als de overige kostuums, overnemen van het Zwitserse gezelschap”, zegt Voorintholt.

Een wereldberoemd ballet in een modern jasje, aangevuld met verrassende extra’s? Daar is ook Stijn Celis, die al vaker met Introdans samenwerkte, vooral blij mee. “Dat deze klassieker in een nieuwe vorm hernomen wordt vind ik ontroerend. Want het blijft natuurlijk een prachtig stuk, in dans, decors, kostuums én muziek. Oorspronkelijk bestaat het ballet uit vier akten, ik heb een verkorte versie gemaakt waarin de essentie van zowel het verhaal als de muziek – ik doe zo min mogelijk concessies in muziek want het zijn allemaal evergreens, daar moet je niet aankomen – overeind blijft.”

Verliefd op haar vrijheid

Het verhaal over de prins die verliefd wordt op een zwaan blijft overeind maar wordt wel compacter. Celis gaf er een draai aan, maakte de verhaallijn een tikkeltje geloofwaardiger en eigentijdser. “De prins probeert zich los te rukken uit de knellende monarchie, los te komen uit de manipulatieve macht van zijn moeder. Op zijn vlucht ziet hij vogels, waaronder een prachtige vrouwelijke zwaan. Op haar vrijheid wordt hij verliefd. Ik heb er een menselijk verhaal van gemaakt waarvan ik vermoed dat het iedereen raakt, ook kinderen. Zij zijn sowieso vaak vrijer in hun fantasie en associaties. Ik weet zeker dat zij meekunnen in deze bewerking.”

Wat blijft is de ironie in het stuk. Gaandeweg ontdekte Stijn Celis dat de muziek van Tsjaikovski zich daarvoor leent. “Het speelse en extensieve zit in veel van zijn stukken. In deze versie vandraait het niet alleen om grote gevoelens van hartstocht en lijden, daar heb ik afstand van genomen. Ik houd van duidelijke situaties en probeer alle elementen in dans en muziek binnen dit bijzondere verhaal zo logisch mogelijk te rangschikken.”

Het Experium is een interactieve totaalbeleving die alle zintuigen prikkelt zodat Swan Lake nóg intenser ervaren wordt. Daarbij mag je kostuums van dansers aanraken, een Insta selfie in (digitaal) kostuum maken, alvast een voorproefje van de muziek beluisteren en kennismaken met de personages. Wie lef heeft danst eenduet op een danstapijt, maakt zijn/haar decor en speelt met het lichtontwerp. In de pauze mag je zelfs een korte choreografie dansen en na afloop is er een Meet & Greet met enkele dansers.