Gustavo Ramírez Sansano

Choreograaf Gustavo Ramírez Sansano (1978) komt uit een klein dorpje aan de Spaanse Costa Blanca, San Fulgencio. “Het had in mijn jeugd maar zo’n 2500 inwoners en niet eens een theater.” Zijn moeder, vader, broers, neven en nichten: ze speelden allemaal een instrument, maar alleen al bij de gedachte dat hij het muzieknotenschrift moest leren, haakte de jonge Gustavo af. De plaatselijke playbackshow die zijn moeder organiseerde – en waarvoor ze ook regelmatig kinderdansjes maakte – vond hij als vier-, vijfjarige echter helemaal gewéldig: “Ik keek naar haar en dacht: dat is wat ik later ook wil doen. Sterker nog: het voelde als het enige mogelijke pad.”

“Ik voelde dat ik moest kiezen voor de choreografie

Liefde en passie
Via via belandde Ramírez Sansano op de Academia de Danza Joseta Almoradí, een amateurschool in het nabijgelegen Almoradí, waar hij met verschillende dansstijlen kennismaakte. “Ik was zó gelukkig! Joseta was mijn grote voorbeeld, een geweldige vrouw die altijd enorme shows produceerde met een overdaad aan kostuums. Ze heeft me echt de liefde en passie voor het vak bijgebracht.” Op haar aansporing deed hij tussendoor steeds officiële dansexamens aan het conservatorium van Alicante, en op zijn vijftiende maakte hij de overstap naar het Institut del Teatre in Barcelona, waar zijn opleiding in het klassieke ballet naar eigen zeggen pas echt serieus werd. En al was het in het Spanje van die tijd zeker niet gebruikelijk dat een jongen voor een balletstudie koos, Ramírez Sansano had altijd de volle support van zijn omgeving. “Mijn grootvader verkocht zelfs stukken land om mijn opleiding mogelijk te maken.”

Open-minded Nederland

Ramírez Sansano startte zijn danscarrière bij het Víctor Ullate Ballet in Madrid, maar wist al na een paar maanden dat hij geen zin had om “voortdurend klassiekers als Don Quichot te dansen”. Zo belandde hij in Nederland, waar hij van 1998 tot 2001 verbonden was aan NDT 2, de juniorengroep van Nederland Dans Theater. “Ik vond Nederland fantastisch. Het publiek was zó open-minded, en ik zag elke week wel een voorstelling van gezelschappen als Introdans, Scapino Ballet Rotterdam, Galili Dance of van freelance choreografen in, bijvoorbeeld, het Haagse Korzo.” Al tijdens zijn opleiding in Spanje maakte Ramírez Sansano regelmatig eigen creaties, en ook bij NDT 2 maakte hij diverse werken voor de jaarlijkse choreografieworkshop, waarvan er tijdens de internationale choreografiecompetitie in Hamburg een werd onderscheiden met de Prix Dom Perignon. Na drie jaar bij NDT 2 te hebben gedanst, maakte Ramírez Sansano de overstap naar Hubbard Street Dance Chicago (destijds geleid door oud-NDT-danser James Vincent), maar al na een jaar hakte hij de knoop door: hij zei zijn danscarrière vaarwel, want “ik voelde dat ik moest kiezen voor de choreografie”.

Internationaal gevierd

Van 2009 tot 2013 was Ramírez Sansano artistiek directeur van het Luna Negra Dance Theater in Chicago. Voor zijn verdiensten voor dit op de latinocultuur gerichte gezelschap werd hij in 2012 uitgeroepen tot ‘Chicagoan of the Year in Arts and Entertainment’. Daarnaast richtte hij al in 2006 samen met Véronica García Moscardó een eigen productiekern in Spanje op: het nog altijd bestaande TITOYAYA DANSA, genoemd naar (de koosnamen van) zijn grootouders van moeders kant, want “in hun patio zette ik mijn eerste danspassen”.
Inmiddels heeft Ramírez Sansano diverse prijzen op zijn naam staan en maakte hij creaties voor tal van internationale topdansgezelschappen, waaronder Alvin Ailey American Dance Theater, Ballet Hispánico, BalletMet, Atlanta Ballet en Hubbard Street Dance in de Verenigde Staten, Ballet BC in Canada, Scottisch Dance Theater, Norrdans in Zweden, Hamburg Ballett, Tanz Theater München, het Luzerner Theater, Compañia Nacional de Danza en IT Dansa in Spanje, en Nederlands Dans Theater. Zijn eigen ensemble, TITOYAYA, geeft hem daarnaast de kans om ook voorstellingen voor bijzondere doelgroepen te maken, waarbij hij zich – net als Introdans – hardmaakt voor meer diversiteit en inclusiviteit.

Choreografieën van Gustavo Ramírez Sansano op het repertoire van Introdans:
Carmen.maquia (2022)