Akram Khan

Akram Khan is een van de meest gevierde en gerespecteerde danskunstenaars van deze tijd. In de afgelopen twintig jaar heeft de Brits-Bengaalse danser en choreograaf een oeuvre gecreëerd dat een belangrijke bijdrage heeft geleverd aan de danskunst in het Verenigd Koninkrijk en daarbuiten. Zijn eerste avondvullende productie, Kaash (2002) – die Introdans in seizoen 2020/2021 met veel trots op het repertoire neemt – was een regelrechte sensatie en Khan verwierf er op slag wereldfaam mee. Publiek en critici vielen massaal voor zijn aantrekkelijke verschijning, zijn krachtige toneelpersoonlijkheid en zijn bijzondere choreografieën, die anders waren – fris, subtiel en overdonderend.

Kathak

Khan (Londen, 1974) belandde op zijn twintigste bij toeval in het moderne-danscircuit, al danste hij toen al wel bijna zijn hele leven. “Met drie jaar stuurde mijn moeder me naar een cursus Bengaalse volksdansen, omdat ze wilde dat ik voeling met haar cultuur zou houden én omdat ik hyperactief was. Vier jaar later ben ik me – weer omdat zij het wilde – intensief met kathak gaan bezighouden, een van de zeven klassieke Indiase dansen.”
Khan groeide uit tot een van de beste kathakdansers ter wereld en hij zou dat wellicht nog steeds zijn als hij niet na zijn schoolopleiding vanuit de Bengaalse gemeenschap de druk had gevoeld om een studie te gaan volgen. “Aziaten zijn erg gebrand op een academische graad en omdat ik geen zin had om medicijnen of rechten te studeren, gaf ik mij op voor een studie moderne dans.” Dat bleek een openbaring: “Het was allemaal totaal vreemd voor mij: de auditie, de dansvideo’s van Pina Bausch en DV8 die ik diezelfde dag nog uit de bibliotheek viste. Ik was geschokt én blij verrast dat dat met dans mogelijk was.”

Het lichaam als museum

Tijdens zijn opleiding begon Khan beide dansvormen – kathak en moderne dans – te combineren. “Niet bewust. Maar na een tijdje ontdekte ik dat mijn kathak niet puur kathak meer was en dat mijn moderne dans niet puur modern was. Dit tot grote frustratie van mijn beide docenten en, daarom, aanvankelijk ook van mij. Tot ik me erbij neerlegde, me realiseerde dat het lichaam als een museum is: het bevat vrachten geschiedenis, maar blijft ook nieuwe aanwinsten verzamelen. Je achtergrond ontkennen, is zinloos.”
Khan werd ontdekt door het Engelse dansproductiehuis Dance Umbrella, creëerde enkele succesvolle soloproducties, werd uitgenodigd voor een choreografieproject van P.A.R.T.S., het opleidingsinstituut van de Belgische choreografe Anne Teresa De Keersmaeker, en kwam daar, in 2000, tot het besluit om een eigen groep te starten: de Akram Khan Dance Company. Vanaf dat moment ging het snel. Binnen de kortste keren stond het gezelschap op internationale dansfestivals naast iconen als William Forsythe, Alain Platel, Pina Bausch en Nederlands Dans Theater.

Olympische Spelen

Khan is Associate Artist van Sadler’s Wells in Londen, de Mountview Academy of Theatre Arts in Londen en het Curve Theater in Leicester. Voor zijn producties werkte hij samen met onder meer topdansers en -choreografen Sidi Larbi Cherkaoui en Israel Galván, sterballerina Sylvie Guillem, actrice Juliette Binoche, popster Kylie Minogue, componisten Steve Reich, Nitin Sawhney, Jocelyn Pook en Ben Frost en gevierde beeldend kunstenaars als Anish Kapoor, Antony Gormley en Tim Yip.
Tot zijn belangrijkste werken behoren, naast Kaash, Zero Degrees (2005), Gnosis (2010), Vertical Road (2010), DESH (2011), iTMOi (in the mind of igor) (2013), TOROBAKA (2014), Until the lions (2016), XENOS (2018) en Outwitting the Devil (2019), als ook zijn eerste avondvullende ballet, een eigentijdse interpretatie van Giselle, in 2016 gemaakt voor English National Ballet. Een mijlpaal was ook zijn creatie van een deel van de openingsceremonie van de Olympische Spelen in Londen in 2012.

Intiem en episch

Khans werk wordt erkend als diepgaand ontroerend, waarbij zijn intelligent vervaardigde ‘dansverhalen’ moeiteloos tegelijkertijd intiem en episch zijn. Het leverde hem een groot aantal prestigieuze prijzen op, waaronder twee Laurence Olivier Awards, een Bessie Award, de International Society for the Performing Arts Distinguished Artist Award, de Fred and Adele Astaire Award, de Herald Archangel Award, de South Bank Sky Arts Award en acht Critics’ Circle National Dance Awards.