Roel Voorintholt

Een leven niet alleen in het teken van de dans, een leven in het teken van Introdans. Zo is de gepassioneerde levensloop van Roel Voorintholt (Enschede, 1961) waarschijnlijk het best te typeren. Al meer dan veertig jaar is hij verbonden aan het gezelschap dat hij als jonge dansstudent al mateloos bewonderde. In seizoen 1982/83 kwam hij als vervanger van een geblesseerde danser bij de groep, sinds 2005 is hij er artistiek directeur. En in de afgelopen vier decennia heeft hij Introdans zien én helpen uitgroeien van een kleine groep die de bezieling voor dans met name in buurthuizen en gymzalen in Oost-Nederland overbracht tot een bruisende organisatie die als derde dansgezelschap van Nederland een belangrijke plaats inneemt in het culturele leven in ons land en ver daarbuiten.

Een zelfstandige jeugdafdeling opzetten

Voorintholt raakte als tiener in de ban van de film Saturday Night Fever (1977) en met de ambitie de tweede John Travolta te worden besloot hij op jazzballet te gaan. Al gauw viel zijn talent op en op de Solex van zijn moeder mocht hij naar de vooropleiding van het conservatorium, dat danslessen in een voormalig klooster in Glanerbrug verzorgde. Later stapte hij over naar de Dansacademie in Arnhem, waar hij direct een groot fan van Introdans werd. Eenmaal aangenomen bij de groep ontwikkelde hij zich in korte tijd tot een van de gezichtsbepalende dansers. Vooral zijn rol als koning Ludwig van Beieren in Ton Wiggers’ The Dream King was hem op het lijf geschreven. In 1989, twee jaar na de première van dit ballet, gaven Ton Wiggers en Hans Focking – die op dat moment de Introdans-directie vormden – Voorintholt de opdracht een zelfstandige jeugdafdeling op te zetten, in 1997 omgedoopt tot Introdans Ensemble voor de Jeugd. Onder Voorintholts leiding ontwikkelden zowel dit jeugddansgezelschap als de educatieafdeling (sinds 2009 Introdans Interactie geheten) zich tot organisaties van toonaangevend belang.

Artistiek team

In 2001 werd Voorintholt, volgend op het afscheid van Hans Focking, benoemd tot mede-artistiek directeur van Introdans, naast artistiek directeur van het eerste uur Ton Wiggers. Vier jaar later kwamen de twee tot een herverdeling van de taken: Voorintholt zou voortaan de artistieke verantwoordelijkheid voor zijn rekening nemen, Wiggers de zakelijke. Nadat Ton Wiggers in 2022 na ruim vijftig jaar het door hem in 1971 opgerichte gezelschap verliet, nam Marieke van ’t Hoff zijn rol over. Vanaf zomer 2022 voeren artistiek directeur Roel Voorintholt en zakelijk directeur Marieke van ’t Hoff gezamenlijk de directie van Introdans.
Het gezelschap blijft in de nieuwe situatie trouw aan zijn oorspronkelijke ambities – ‘Introdans staat voor toegankelijke, niet-elitaire dans op hoog niveau’ – maar Voorintholt voert wel een persoonlijke, aangescherpte koers. Zo is er een opvallende accentverschuiving merkbaar van het verhalende repertoire naar eigentijdse, meer abstracte choreografieën.
Daarbij kent de programmering voortaan drie afzonderlijke pijlers: onder de noemer ‘Oude meesters’ koestert Introdans het werk van beroemde Europese en Amerikaanse meesterchoreografen, daarnaast worden exclusieve samenwerkingen aangegaan met jonge, reeds gearriveerde makers én er wordt stevig geïnvesteerd in de ontwikkeling van nieuw choreografisch talent. “Introdans wil”, zei Voorintholt hier zelf over, “zijn publiek laten kennismaken met de grote schatten van de twintigste-eeuwse dans, maar de groep wil meer dan een geschiedenisboekje zijn: de nieuwe Van Manens en Kyliáns komen niet zomaar uit de hemel vallen. Je moet als groep ook investeren in de toekomst van de dans.”

Uitstekende neus voor wat kinderen aanspreekt

Het drie-pijlers-beleid krijgt bij Introdans Ensemble voor de Jeugd een heel eigen invulling. Voorintholt heeft, beamen ook bovengenoemde meesterchoreografen, een uitstekende neus voor wat kinderen aanspreekt. Hij vindt het daarbij van cruciaal belang dat kinderen topkwaliteit krijgen voorgeschoteld. “Kinderen kunnen veel meer aan dan je denkt. Je hoeft voor hen niet op je knieën te gaan, hen niet te ‘verpipodeclownen’ of te ‘verhiphoppen’.” Aanvankelijk leverde die visie hem in het dansveld de nodige sceptische reacties op, maar inmiddels geldt Introdans Ensemble voor de Jeugd als een lichtend voorbeeld van hoe je kinderen met ‘volwassen’ – maar dan wel kleurrijk en afwisselend gebracht – theater kunt raken. En met zijn enorme charisma krijgt Voorintholt het voor elkaar zelfs de grootste choreografen aan zich te binden. Hans van Manen: “Roel is zó innemend, die kun je simpelweg niets weigeren.”

Onderscheidingen

Voor zijn verdiensten voor de stad Arnhem ontving Voorintholt in 1993 een Arnhems Meisje. In 1997 leverde zijn werk voor Introdans Ensemble voor de Jeugd hem de Perspektiefprijs op en in 2008 eerde de Kring van Nederlandse Theatercritici hem voor zijn inzet voor de ‘opwaardering van de jeugddans’ met de Prijs van de Kritiek. In hetzelfde jaar publiceerde Voorintholt zijn boek Van ballenbak en Bolshoi, waarin hij op heel persoonlijke wijze verhaalt over 25 jaar internationale tournees met Introdans, van Appelscha tot Peking. Sinds 2004 is Voorintholt Ridder in de Orde van Oranje Nassau. In 2012 werd Voorintholt onderscheiden met de Arnhemse Piet voor de manier waarop hij Arnhem op de kaart heeft gezet. Begin 2015 ontving hij de Oeuvreprijs van de Danspublieksprijs 2014. Later dat jaar werd Voorintholt gelauwerd met de Gouden Zwaan voor zijn belangwekkende bijdrage aan de Nederlandse dans. De NTR maakte naar aanleiding hiervan de documentaire ‘Een leven lang Introdans’. Voor hun toewijding en grote bijdrage aan de Nederlandse dans ontvingen Ton Wiggers en Roel Voorintholt samen de Jiří Kylián Ring in januari 2016. Als kroon op zijn werk ontving Roel Voorintholt in november 2019 tijdens het Nederlandse Balletgala de Speciale Prijs van het Dansersfonds ’79. De jury zegt over hem: “Voorintholt is een artistiek directeur waarvoor ‘dat kan niet’ niet bestaat. (…) Hij wist gerenommeerde choreografen ervan te overtuigen dat hun werk zeer geschikt was voor ‘zijn’ gezelschap, bracht Introdans ver buiten de grenzen, werd artistiek directeur van alle geledingen van Introdans (…) en mede door zijn toedoen is Introdans nu een van de meest vooraanstaande dansgezelschappen in ons land.”

Roel Voorintholt ontving in april 2023 tijdens de viering van zijn veertigjarig jubileum bij Introdans een Koninklijke Onderscheiding uit handen van burgemeester Marcouch. In aanwezigheid van de beschermvrouwe van Introdans Prinses Margriet, werd Voorintholt bevorderd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau. Een zeer bijzondere onderscheiding, voor zijn jarenlange bijdrage aan de dans.

Burgemeester Marcouch zei in zijn speech: “Je hele leven in de dans en toch met beide benen op de grond blijven, dat is ware virtuositeit. Daarmee heb je in de hele wereld indruk gemaakt. Maar het meest toch wel hier in Arnhem. Ik sprak net over je trouw aan je eigen uitgangspunten, dansen is voor iedereen. Maar bijna net zo indrukwekkend is je trouw aan Introdans en aan deze stad. (..) Ik vind het geweldig dat je hier geworteld bent. Ik noem Arnhem graag de culturele hoofdstad van het oosten. Dat ik dat met overtuiging kan zeggen, is te danken aan mensen als jij. Je hebt niet alleen veel gedaan voor de dans en voor de acceptatie van mensen die acceptatie nodig hebben, maar ook voor ons Arnhem.”

Credits: Erwin Olaf

Blijf op de hoogte